سوال: اگر در صف نماز جماعت هنگام رفتن به سجده، مهر مفقود بشود وظیفه ما چیست؟مراجع عظام تقلید در این‌باره می‌گویند: اگر در بین نماز (فرادا یا جماعت) چیزى که بر آن سجده مى‌کند گم شود (و یا مثلاً بچّه‌اى آن را بر دارد)و چیزى که سجده بر آن صحیح است نداشته باشد[۱] ، دو حالت دارد:
الف. چنانچه وقت وسعت دارد، باید نماز را رها کرده و بعد از تهیه آنچه سجده بر آن صحیح است دوباره نماز بخواند.[۲]
ب . اگر وقت تنگ است،[۳] باید به لباسش سجده کند[۴] و اگر فراهم نباشد بر پشت دست،[۵] و اگر آن هم نمى‌شود، به چیز معدنى[۶] مانند انگشتر عقیق سجده نماید.[۷] [۸]
جواب: واجبات نماز ۱۱ چیز است: ۱. نیت ۲. قیام ۳. تکبیره الاحرام ۴. رکوع ۵. سجود ۶. قرائت ۷. ذکر ۸. تشهد ۹. سلام ۱۰. ترتیب ۱۱. موالات (یعنی پی در پی بودن اجزای نماز) و فرق رکن و غیر رکن در آن است که در رکن اگر انسان آن را عمداً یا سهواً به جا نیاورد نماز باطل می‌شود ولی غیر رکن اگر عمداً به جا نیاورد باطل است و اگرسهواً به جا نیاورد نماز او صحیح است. (توضیح المسائل امام خمینی(ره), م ۹۴۲)
جواب: خیر تلفظ به نیت واجب نیست همان که بدانید قصد انجام چه کاری را دارید که اگر از شما سوال شود می‌توانید پاسخ بدهید کافی است. (توضیح المسائل امام خمینی(ره), م۹۴۳ و۹۴۵ و استفتائات امام خمینی(ره), ج۱, ص۱۵۱،س۸۲)
جواب: در موارد خاصی که در کتب فقهی ذکر شده است مانعی ندارد مثل آنکه نیت نماز ۴ رکعتی نموده است و بعد متوجه شد که و ظیفه او نماز شکسته است و یا نیت نماز شکسته نموده و در بین نماز متوجه شد که وظیفه او اتمام است که به نماز ۴ رکعتی عدول می‌نماید و نیز برای رسیدن به نماز جماعت جایز است از نماز واجب عدول به نافله ۲ رکعتی نماید و پس از سلام، نماز خود را به جماعت بخواند. (توضیح المسائل امام خمینی(ره), قطع جیبی ،ص۱۵۰، م۷۵۵و۷۶۳)
چند استفتاء از آیه الله خامنه ای دام ظله:
جواب: صحیح نیست.
جواب: مانعى ندارد.
جواب: تکرار اذکار نماز اگر به حدّ وسواس برسد، نماز را باطل مى‌کند.
جواب: اگر مسافر به نیّت این که نماز را شکسته بخواند مشغول نماز شود و در بین نماز تصمیم بگیرد که ده روز یا بیشتر بماند باید نماز را چهار رکعتى تمام نماید.
پی نوشتها:
[۱]. آیه الله سیستانی: (چه در تنگی وقت و چه در وسعت آن، سجده بر قیر و زفت مقدّم بر سجده بر غیر آنها است ولى اگر سجده بر آنها ممکن نباشد، باید بر لباسش یا هر چیز دیگر که در حال اختیار سجده بر او جایز نیست سجده نماید ولى احتیاط مستحبّ آن است که تا سجده بر لباسش ممکن است بر چیز دیگر سجده نکند).
[۲]. آیه الله مکارم شیرازی دام ظله: (چنانچه وقت نماز باقى است، نماز را تمام کرده و بنا بر احتیاط دوباره مى‌خواند و اگر وقت تنگ است قضا ندارد).
[۳]. یا اصلا چیزى که سجده بر آن صحیح است ندارد و یا اگر دارد به واسطۀ سرما یا گرماى زیاد و یا تقیه و مانند اینها نمى‌تواند بر آن سجده کند.
[۴]. آیات عظام اراکى و نورى و شبیری: (اگر لباسش از پنبه یا کتان است، بر آن سجده کند و اگر از چیز دیگرى است بر پشت دست…)؛ آیه الله گلپایگانى: (اگر لباسش از پنبه یا کتان است، بر آن سجده کند و اگر از چیز دیگرى است بر پشت دست یا چیز معدنى مانند انگشتر عقیق سجده نماید و احتیاط لازم آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است به چیز معدنى سجده نکند)؛ آیه الله صافى: (باید به لباسش سجده کند و اگر بر آن هم نشود باید بر پشت دست .. [بقیه مثل آیه اللّٰه گلپایگانى])؛ آیه الله مکارم شیرازی: (اگر لباسش از پنبه یا کتان است، بر آن سجده کند و اگر از چیز دیگرى است بر همان یا بر فرش سجده نماید و اگر آن هم ممکن نیست بر فلزّات و اشیاء معدنى سجده کند و اگر مطلقاً چیزى پیدا نمى‌کند که بتوان بر آن سجده کرد، بر پشت دست خود سجده مى‌کند بنا بر این پشت دست آخرین چیزى است که مى‌توان بر آن سجده کرد).
[۵]. آیات عظام خوئى و تبریزى: (بر پشت دست یا چیز دیگر که در حال اختیار سجده بر او جایز نیست سجده نماید ولى احتیاط مستحبّ آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است بر آن چیز سجده نکند).
[۶]. آیه الله فاضل لنکرانی ره: (بنا بر احتیاط به چیز معدنى).
[۷]. آیه الله بهجت ره: (بنا بر أظهر. و اگر آن هم نشد، تا نزدیک زمین خم مى‌شود و یا این که با اشارۀ سر، سجده مى‌نماید).
[۸]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج۱، ص ۵۸۷ – ۵۸۹، م ۱۰۸۴ و ۱۰۸۷
