نودیها:اگرچه عارف، هفتم خردادماه گذشته در نشست مشترک منتخبین شورای شهر تهران و هیات رییسه شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، اعلام کرد نباید بحث انتخاب شهردار تهران به موضوعی چالشی و اختلاف‌برانگیز تبدیل شود اما شرایطی که در حال حاضر بابت تعیین شهرداری جدید برای تهران به وجود آمده نشان می‌دهد که این مساله به هیچ‌وجه مورد توجه اصلاح‌طلبان نیست.
محمدعلی نجفی، که زمانی عضو حزب کارگزاران سازندگی بود در عمر هشت ماهه ریاست خود در بلدیه پایتخت نتوانست خواسته‌های متعدد اصلاح‌طلبان را برآورده کند و در نهایت میدان را خالی کرد تا دوباره تنش‌ها و اختلافات پشت پرده برای انتخاب شهردار پایتخت بین اصلاح‌طلبان شدت گیرد. در حال حاضر نیز ۲۸ نامزد برای شهردار شدن معرفی شده‌اند و قرار است از این تعداد هفت گزینه نهایی برای بررسی‌های بیشتر انتخاب شوند.
اما به نظر می‌رسد این بار شورای شهر قرار است مشخصات دیگری را هم برای انتخاب شهردار در نظر بگیرد چه آنکه محمدسالاری، عضو شورای شهر تهران در دوره چهارم و پنجم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: برای ما مهم است که شهردار آینده توانایی جسمی و روحی مناسبی داشته باشد. شهردار تهران باید در برابر فشار و چالش‌های موجود در شهر تهران مقاومت و ایستادگی داشته باشد، زیرا کار شهرداری تهران کار تنش‌زایی است. اما فشارها و چالش‌هایی که در برابر شهردار تهران وجود دارد به سهم‌خواهی‌ها و مسائلی باز می‌گردد که از سوی اصلاح‌طلبان و احزاب گوناگون وابسته به شهردار وارد می‌شود.
در همین ارتباط خانم هنگامه شهیدی که از فعالان اصلاح‌طلب است، چندی قبل در پاسخ به توییت خانم الهه کولایی اظهار داشت: «استعفای نجفی ربطی به مبارزه با فساد و رانت‌خواری نداشت؛ تحت فشار بوده اون هم از طرف دوستان! اصلاح‌طلبان اگر واقعاً فسادستیز هستند خودشان از دستگاه قضایی درخواست محاکمه بابت فساد مالی حسین فریدون را کنند تا به صداقتشان ایمان آوریم!»
همچنین آقای حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با «فارس» از نشست سعدآباد خبر داد و اینکه تصمیم استعفای نجفی از آن نشست بیرون آمده است. به گفته وی تصمیم اتخاذ شده در نشست سعدآباد به محمدعلی نجفی و شورای شهر ابلاغ شد و متعاقب آن شهردار تهران استعفای خود را اعلام و شورای شهر تهران نیز آن را قبول کرد. به گفته وی این جلسه با حضور آقایان حسن روحانی، علی‌اکبر ناطق‌نوری، رییس جمهوری دولت اصلاحات، اسحاق جهانگیری و سیدحسن خمینی برگزار شده است.
از اختلاف تا استعفا
اما استعفای نجفی از سمت شهرداری تهران جوانب دیگری هم دارد که در گفت‌وگوی آقای علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت با روزنامه شرق می‌توان آنها را یافت. بعد از پذیرش استعفای نجفی در شورای شهر تهران اختلاف دو حزب اتحاد ملت و کارگزاران سازندگی که تشکیل‌دهنده دو فراکسیون اصلی شورای شهر تهران هستند، بیشتر از گذشته آشکار شد. کارگزاران مخالف استعفای نجفی نبودند اما حزب اتحاد ملت مخالف این مساله بود. برای رفع اختلاف این دو حزب و جلوگیری از بروز تنش، جلسه‌ای با حضور عبدالله‌نوری که خود سابقه حضور در شورای منحل شده اول شهر را دارد، برگزار شد. اما این جلسه چند روز بیشتر موثر نبود و در نهایت روزنامه سازندگی که ارگان رسمی حزب سازندگی است خبر این نشست را اعلان عمومی و البته حزب اتحاد ملت را به نقض عهد متهم کرد.
علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت در پاسخ به این امر نیز گفت: البته کار ناپسندی انجام شد که محتوای جلسات خصوصی را که قرار نبود منتشر شود منتشر کردند؛ آن هم بدون رضایت طرف مقابل. وی به این مساله هم اشاره کرد که میل به رفتن نجفی از شهرداری تهران در سطح جامعه از سوی کارگزاران مطرح شد. شکوری راد در جدیدترین گفت‌وگوی خود با اشاره به عضویت نجفی در کارگزاران گفته است: آقای نجفی در جایگاه شهردار، هیچ گرایشی به کارگزاران از خود بروز نداد. همین می‌توانست باعث گله‌گذاری شود؛ مشورت‌ها به اندازه‌ای که انتظار می‌رفت نبود. به گفته وی، نجفی وقتی به‌عنوان شهردار انتخاب شد، تقریباً ارتباطات قبلی خود را به مقدار زیادی گسست و در چند ماه اول، به آقای نجفی دسترسی نداشته‌اند تا بدانند در فکر او چه می‌گذشت، چه‌کار می‌خواهد بکند و انتصابات خود را چطور می‌خواهد پیش ببرد.
دبیرکل حزب اتحاد ملت در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود به دلایل استعفای نجفی اشاره کرده و گفته است: بعد که استعفا مطرح شد، این تلقی مطرح می‌شد که فشارهای بیرونی ، فشارهای سیاسی بعضی از اصلاح‌طلب‌ها(کارگزاران) و فشارهای بیماری، عامل استعفا بوده است. شکوری‌راد همچنین یادآور شده است که: کارگزاران می‌خواستند بگویند بیماری پررنگ‌ترین مشکل است و دائماً هم این را می‌گفتند. حزب اتحاد اما می‌گفت اگرچه بیماری وجود دارد ولی عامل اصلی چیز دیگری است و بیماری بهانه شده است. این شد منشا اختلاف اتحاد و کارگزاران.
توافق برای رعایت عزت
علی شکوری راد، در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود به نقل قول‌های آقایان اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری و غلامعلی رجایی، مشاور رسانه‌ای نجفی در هفته‌های گذشته اشاره کرده است. اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری درباره استعفای محمدعلی نجفی گفته بود: اگر آقای نجفی خودش نمی‌خواست استعفا دهد هیچ کس نمی‌توانست او را وادار به استعفا کند. اینکه گاهی گفته می‌شود ایشان در فشار، استعفا داده است صحیح نیست؛ چراکه ممکن است هر کدام از ما مسوولان فشارهای کاری داشته باشیم.
شکوری راد از توافقات دیگری هم خبر داده است که در جلسه دو حزب اتحاد ملت با حضور آقایان منصوری، جلایی‌پور و سعید شریعتی و کارگزاران با حضور کرباسچی، مرعشی و قوچانی به میزبانی عبدالله نوری به دست آمده است. بر اساس این توافق که حدود ۱۰ بند داشت که بعضی‌ها خیلی مهم و بعضی‌ها هم جزئی بودند؛ حزب اتحاد ملت قبول کرده که آقای نجفی استعفا داده است و امکان ادامه کار برای وی وجود نداشته است اما این رفتار باید توام با عزت باشد. دبیرکل حزب اتحاد ملت یادآور شده بر اساس آن توافق نباید آقای نجفی در این فرایند تخریب می‌شد. وی تاکید کرده است: نه اینکه ما بخواهیم از حق آقای نجفی دفاع کنیم – کاسه داغ‌تر از آش که نبودیم – بلکه فکر می‌کردیم اگر انعکاس این اتفاق با تخریب آقای نجفی همراه شود، کل شورای شهر و شهرداری تخریب می‌شود. کارگزاران رغبت داشتند که آقای محسن هاشمی به‌عنوان آلترناتیو مطرح شود که آنجا توافق کردیم آقای محسن هاشمی هم تخریب نشود.
شکوری راد اما در ادامه گفت‌وگوی خود از تمایل کارگزاران برای معرفی محسن هاشمی به عنوان جایگزین شهردار تهران گفته است و اینکه توافق شده است که محسن هاشمی تخریب نشود. دبیرکل حزب اتحاد ملت در تشریح این مساله گفته: توافق بر این مبنا بود که مخالفت با شهردارشدن آقای محسن هاشمی منجر به تخریب و تضعیف وی نشود. مشخص بود که ما با خروج آقای هاشمی از شورا مخالف بودیم اما قرار بود بیان این، به‌گونه‌ای نباشد که به جایگاه آقای هاشمی لطمه بخورد. برای همین گفتیم کسی «له و علیه» آقای هاشمی صحبت نکند. نه کسی تبلیغ کند و نه کسی مخالفت کند. شکوری راد همچنین به خواسته حزب اتحاد ملت اشاره و تاکید کرده است که: حزب اتحاد ملت، مخالفتش با شهردارشدن محسن هاشمی را انکار و پنهان نمی‌کند.
اداره سیاسی شهر خطر دارد!
در آستانه ۲۹ اردیبهشت‌ماه، روزی که اعضای پنجمین دوره شورای شهر تهران از آن به عنوان نقطه عطفی در کسب رای مردم یاد می‌کنند، بار دیگر باید سخنان محمدرضا عارف، رییس شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان را مرور کرد که سال گذشته گفته بود: باید با استفاده از تجربه کسانی که در شوراهای گذشته حضور داشتند و نخبگان و صاحب‌نظران، شهر تهران درشان و منزلت مردم بزرگوار این شهر اداره شود. عارف که روزگاری حاکم شدن نگاه سیاسی در اداره شهر را خطرناک دانست و به نگاه گذشته متاسفانه در گذشته به دلیل نگاه کوتاه مدت در برنامه‌ریزی شهری و بعضاً حاکم شدن نگاه سیاسی در اداره شهر و رویارویی شهرداری و دولت عملاً بسیاری از مطالبات به حق مردم زمین ماند و انتظار است در دور جدید که با دولتی همسو مواجه هستیم در خدمت‌رسانی به مردم عملکرد خوبی داشته باشید.
تجربه اختلافات جناحی در پارلمان پایتخت بعد از ۱۹ سال
پس از برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی و شهر و روستا در ۲۹ اردیبهشت‌ماه سال ۹۶ و برآوردهای انجام شده از نتایج که نشان می‌داد لیست امید در تهران تمام کرسی‌های پارلمان پایتخت را از آن خود کرده است، بسیاری تکرار دوباره شورای اول شهر تهران را یادآور شدند. شورایی که بروز اختلافات در میان اعضای اصلاح طلب آن در نهایت منجر به انحلال آن شد.
نخستین تجربه شورای شهر تهران شاهدی بر سیاست‌زدگی و اختلاف‌هایی است که برخلاف شعار سیاسی اصلاح‌طلبان در اواخر دهه ۷۰ رنگ و بویی از توسعه سیاسی نداشت. نمونه بارز این اختلافات در مدیریت شهری نیز به تفاوت دیدگاه دولت اصلاحات با مدیریت شهری اصلاح‌طلب بازمی‌گشت تا جایی که وزارت کشور دولت اصلاحات رای به انحلال شورای شهر اصلاح‌طلب داد.
این اتفاق چنان بازخوردی داشت که در همان ایام یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب از این امر به عنوان بزرگ‌ترین خودکشی سیاسی یاد کرد و این‌طور نوشت: «بدون شک پروژه شوراها از مهم‌ترین دستاوردهای سیاسی- اجتماعی دوران اصلاحات است. اما برای ناظران سیاسی و مردم جای این سوال اساسی باقی است که چرا در پایتخت ام‌القرای اسلام مسائل شورا و شهرداری چنین گره خورده که کار به انحلال شورا کشیده است. این بزرگ‌ترین خودکشی سیاسی در ایران است.»
برخی از صاحب‌نظران اعتقاد دارند یکی از دلایل سیاسی‌کاری‌ها در نخستین دوره از شورای شهر تهران به نبود توازن جناحی و حضور اعضا از یک جناح و رویکرد سیاسی بازمی‌گشت، امری که در انتخابات سال گذشته شوراها نیز یکبار دیگر درباره پایتخت روی داد. در چنین شرایطی است که پنجمین دوره از شورای شهر تهران در حدود یکسالی که از انتخاب شدن و فعالیتش می‌گذرد هنوز نتوانسته شهرداری کارآمد و توانا را برای پایتخت برگزیند.
رجانیوز
