مجله نودیها : خانم ها یا فرقی نمی کند اهل خانه تا صحبت از بشور و بساب در آشپزخانه می افتد، ناخواسته ابرو در هم می کشند. آشپزخانه محل پخت و پز و نظافتِ خانه است. فضایی مملو از جزییات و اقلام ریز و درشت که تقریباً هر روز با آن ها سر و کار داریم و همین می تواند زمینه کثیف شدنشان را فراهم کند. چرب شدن محیط آشپزخانه، رسوب بستن، کدر شدن و لکه افتادن از اتفاقات شایع آلاینده و خسته کننده در این فضاست. گاهی این آلودگی ها خرج های آنچنانی هم روی دست صاحبخانه می گذارد.
اینجا با چند ترفند خانه داری ساده که حتماً شما هم تجربیاتی مشابه آن را دارید، فرمول برق زدن قلب خانه را مرور می کنیم. شیوه هایی که کمک می کند آشپزخانه قلک پس انداز برای خانه هم باشد.
قانون پنج دقیقه
قدم اول این است که قانون ۵دقیقه را جدی بگیریم. اگر تصمیمی برای نظافت، شستشو یا جابجایی وسایل می گیریم همان لحظه یا دست کم در پنج دقیقه اول اجرا کنیم. این قانون من درآوردی اما به شدت مفید کمک می کند از انباشت کار و بی نظمی در محیط خانه همچنین تحمیل خستگی و انرژی منفی به اعضای خانواده به شدت جلوگیری شود. برای مثال هیچ وقت ظرف ها تلنبار نمی شود و مدام به تعداد آن در سینک اضافه.
هر وسیله سر جای خود
قدم دوم این است که هر وسیله ای بعد از اتمام استفاده به سرعت شستشو، نظافت یا جمع و جور شود و برگردد به جای اصلی خودش. این قانون کمک می کند لوازم مورد نیاز شما سر بزنگاه غیب نشود. بحث و دلخوری در خانه پیش نیاید که چرا فلانی وسیله را گم کرده از طرفی این نظافت و رسیدگی های به اصطلاح «خُرد» کمک می کند از لوازم به بهترین نحو استفاده شود و خرج خرید دوباره یا تعمیرات به دلیل آسیب دیدن بر اثر درست استفاده نکردن، روی دست شما باقی نماند.
نظم بر اساس کاربرد
قانون سوم هم نظم و دسته بندی است. چیدمان در آشپزخانه به شدت باید در خدمت کاربرد اقلام باشد. یعنی اینکه لوازم پرمصرف و کاربرد در نزدیک ترین و آسان دسترس ترین کشور یا طبقه باشند. لوازم را به ترتیب همخوانی و هم جنس و کاربرد بودن دسته بندی کنید و در جایگاه های موجود نگه داری کنید. برای مثال دم کنی، دستگیره، پارچه مخصوص پخت و پز روی زمین، نم گیر ظروف و به طور کلی منسوجات با استفاده از نظم دهنده و تقسیم کننده ها به صورت جداگانه در یک کشو نگه داری شوند. قاشق، کارد و چنگال، ابزار آشپزی و ظروف مختلف و انواع شوینده، ادویه و… در کشو و طبقات مختلف. این کار آرامش فکری، پیشگیری از سردرگمی لحظه ای و نظم و نظافت خوبی به دنبال دارد.
و اما صرفه جویی…
در مرحله بعد کارها به سه دسته «رسیدگی»، «نظافت» و «صرفه جویی» تقسیم می شود که هر کدام فوت و فن مخصوص به خود را دارد. ابتدا صرفه جویی را مرور می کنیم. یخچال، ماشین ظرفشویی و لباسشویی و به طور کلی لوازم برقی باید از دیوار وطرفین فاصله و امکان گردش هوا داشته باشند. موادغذایی باید با محیط هم دما شوند تا بتوان در یخچال نگه داشت وگرنه گرمای آن به موتور یخچال فشار می آورد. لباسشویی و ظرفشویی را تا تکمیل کامل ظرفیت روشن نکنیم، لوازم برقی جدید طوری طراحی شده اند که ما به ازای عدد مشخصی روشن و خاموش کردن، عمر مفید دارند. بعد از استفاده حتما سیمشان را تا حد ممکن از پریز برق جدا یا حتماً از محافظ برق استفاده کنیم تا در نوسانات برقی آسیب نبینند. یازده درصد از پرتی و هدررفت انرژی برق مربوط به آشپزخانه است با این شیوه هرماه مبلغی صرفه جویی می کنیم.
پیشگیری از خسارت بزرگ
برای هزینه های جانبی مانند رفع گرفتگی لوله یا متاسفانه حتی بدتر! هزینه سنگین تعمیرات ترکیدگی لوله و مشقت های کلافه کننده ناشی از آن، بهترین کار پیشگیری است. چربی و مواد جامد ریز و درشت وقتی وارد لوله می شوند و در کنار هم قرار می گیرند مثل چسب و ملات، سنگ می شوند بوی نامطبوع و گرفتگی لوله ایجاد می کنند. برای دریچه های سینک توری با صافی دانه ریز بخرید، آبکش فلزی کوچکی برای ریختن حتی کوچکترین دورریز موادغذایی مانند تفاله چای موقع شستشوی ظروف بگذارید.
دستمال کاغذی با کیفیت پایین و ارزان بخرید و حتما روغن، چربی و خرده های ریز موادغذایی را از طرف پاک و روانه سطل زباله کنید. اینطور برای شستشو با ظرف هایی طرف هستید که راحت تر پاک می شوند و نیاز به استفاده زیاد از آب و مواد شوینده نیست. هر از گاهی برای مثال هر دو هفته یکبار مایع شوینده و کمی آب گرم(آب خاکستری جمع آوری شده از شستشوی سبزی و جوشانده) در لوله ها بچرخانید تا رسوب های چربی را پیش از متراکم شدن بشوید و ببرد.
نظافت دایم سریع
اما مرحله رسیدگی چیست؟ اینکه با نظافت مستمر و سبک خودتان را از شر کوفتگی و سنگینی نظافت های سخت و یکباره رها کنید. برای مثال بعد از هر بار پخت و پز یا دست کم پس از شام، روی گاز و دیوار و سطوح اطراف را ابتدا یا دستمالی چربی زدایی کنید، سپس با دستمالی مرطوب یا نهایتاً کمی اسپری شیشه پاک کن یک گردگیری ملایم و سریع کنید. هر ماه یکبار چدن های گاز، دریچه های هود و هواکش را با آب گرم و کمی پودر لباسشویی بشویید تا درخشنده و کارآمد شوند. دریچه های هود اگر کثیف باشند بو، دوده و روغن معلق را جذب نمی کنند در نتیجه سطوح نوچ، چسبنده و کدر می شوند به خصوص کابینت و دیوارها. خانه هم بوی ناخوشایند می گیرد. لوازم برقی و سطوح سفید و شیرآلات هم درصورت نظافت مدام عمر بیشتری خواهند داشت. جارو و دستمال کشیدن منظم آشپزخانه کمک می کند پرزها و غبارهای راه یافته به این محیط چرب و متراکم نشوند و به مرور ردی از لکه و تیرگی آن ها باقی نماند.
ترفندهای به درد بخور
حالا مرحله نظافت و ترفندها. برای اینکه آشپزخانه کمتر چرب شود به خصوص برای غذاهای سرخ کردنی حتما از در به عنوان حائل بالای ظرف استفاده کنید تا قطرات روغن داغ را جذب کند. روی کتری و ظروف اطراف آن یک پارچه نازک بیندازید تا سطح آن ها چرب نشود و پس از پخت و پز آن را بردارید.
برای شستن ظرف ها به خصوص قابلمه، اگر هربار در، دستگیره و پشت ظرف را دقیق بشوییم و در صورت نیاز خیلی ملایم سیم بکشیم به هیچ وجه تیره و کدر نمی شوند که نیاز به سابیدن جدی پیدا کنند. رسوب زدا و جرم گیرها معمولاً بعد از مدتی رنگ ظرف و سطوح را می برند، بهتر است ترکیب پودر صابون رنده شده و کمی نمک را استفاده کنید. اسپری کردن سرکه سفید و محلول آب و جوش شیرین هم رایج است. ظرف ها اگر هربار دقیق خشک شوند لک نمی افتند، زودتر بر می گردند سر جای اصلی و دم دست کج و معوج نمی شوند.
شستشو و خشک کردن روزانه سینک هم آن را درخشان نگه می دارد، کافی است کمی مایع شوینده استفاده، آبکشی و بعد با دستمالی مرطوب خشک کنید. به هرحال اما در نظافت اساسی اسپری سرکه سفید، محلول جوش شیرین یا پودر لباسشویی عالی عمل می کند. برای رفع بوی بد سینک هم حتماً ترکیب مایع ظرفشویی و آبلیمو را امتحان کنید.
برای درخشان شدن شیرآلات، سطوح و لوازم برقی سفید که کدر یا زرد شده اند حتماً علاوه بر اسپری سرکه سفید و جوش شیرین(جداگانه) ترکیب مقدار کمی خمیردندان و آبلیمو را امتحان کنید. سپس سطوح را به خوبی با دستمال نم و خشک پاک کنید. ظروف ادویه و حبوبات را هم بعد از هربار استفاده و اتمام پخت و پز با دستمالی که به شدت رطوبت کمی دارد، پاک کنید و سرجایشان برگردانید. به هیچ وجه چسبنده و کدر نخواهند شد.
شوک سرما و گرما
برای رفع رسوب کتری بهترین کار شستشوی روزانه ملایم است. همچنین استفاده از کلاف سیم های فلزی جاذب رسوب. در صورتی که رسوب قدیمی و ضخیم شده علاوه بر جوشاندن ترکیب سرکه سفید و آب یا ترکیب جوش شیرین و آب حتما تکنیک شوک را هم اجرا کنید. ابتدا آب بگذارید به جوش بیاید بعد به سرعت آن را خالی کنید و یکی، دو قالب متوسط یخ کف کتری بگذارید این اختلاف دما؛ گرما و سرمای ناگهانی شدید کمک می کند رسوب ترک بردارد و جدا شود.
برای نظافت سطوح داخلی گاز و یخچال سعی کنید از شوینده ها استفاده نکنید. ظرف ها را تمیز کنید و داخل یخچال بگذارید. نظافت روزانه و سریع را انجام دهید. با این حال از محلول جوش شیرین که خاصیت پاک کننده، ضدعفونی کننده و بوگیر دارد غافل نشوید. دست آخر می توانید داخل یک ظرف محلول آبلیمو و گلاب در ظرف در باز در یخچال بگذارید تا بوی خوش بگیرد. نگه داری چند تکه ذغال هم بوی نامطبوع را از بین می برد.
نابودی لکه ها…
برای پاک کردن لکه ها به هیچ وجه از آبجوش استفاده نکنید چون رنگدانه لکه ها را تثبیت و پاک کردن آن ها را سخت می کند. لکه را همان لحظه بشویید تا پاک شود. برای پاک کردن لکه هایی مثل چای استفاده از کمی آب سرد یا کمی شوینده کافی است. برای لکه های قدیمی آب گرم و شوینده همچنین کمی سرکه سفید عالی است. برای لکه های روغنی هم استفاده از یخ برای انجماد و بادگرم سشوار برای جذب باقیمانده چربی توسط دستمال کاغذی عالی است.
فارس
