نقد اختصاصی نودیها
نام فیلم : The Dark Knight Rises
بازیگران : کیریستین بیل – گری اولدمن و…
کارگردان : کریستوفر نولان
سقوط تدریجی نولان
کارگردانی ضعف بزرگی ندارد بلکه ریزه کاریهایی منفی در کار نولان دیده میشود. او انسجامی را در کار خود حفظ کرده که ناشی از تجربه فیلمهای گذشته اوست. حالا آماده میشود حرفهایش را در فیلمهایش ، بزرگتر و بزرگتر کند و رو آورده به کارهای بزرگتر و جدی تر. اما ورود به برخی مسایل سیاسی که بزرگتر از نولان ها را کله پا کرده را باید دید چه میشود.
کریستوفر نولان هر چه پیش می رود موفق تر است. سوال این است واقعا تا کی این نگاه سیاه میتواند جواب بدهد و مخاطب داشته باشد ؟
نگاه سیاه نولان در بتمن بد از آب در نیامده اما نولان در داستان سوپرمن هم این مدل را میخواهد پیاده کند. نولان با توجه به اینکه آمار ها نشان میدهد که مردم جهان مخصوصا در کشورهای غربی رو به افسردگی می روند معلوم نیست این نگاه را تا کجا ادامه میدهد.
در این فیلم نسبت به نسخه ۲۰۰۸ یک تغییر بزرگی داده شده و آن تغییر بزرگ ورود فلسفه هایی سیاسی در اثر نولان است و آن نگاه ضد انقلابی لیبرال دموکراسی در این اثر است که اثر را بیش از پیش سیاسی کرده است. به دلیل ظهور انقلابهایی که در آینده امکان دارد در ایالات متحده رخ دهد برخی از کارگردانان رو آورده اند به آثاری ضد انقلابی. جنبش وال استریت روی کریستوفر هم اثر گذاشته و او برای دفاع از کاپیتالیسم و لیبرال دموکراسی در این فیلم کارکرده است.
نولان در این اثر انصافا خیلی خوب دیده میشود. او در این اثر هم خوش درخشیده. اما بعید نیست این اشکلات سقوط نولان را نزدیک کند.
بازیگران
بازیگران این اثر همه معمولی ظاهر شده اند به جز سه نفر . شخصیت “نیو” در سه گانه ماتریکس یک جور است و تغییری و پختگی را هر چه جلو میرویم حس نمیکنیم اما کریسیتن بیل که نسبت به نسخه های قبلی پیشرفت کرده یعنی احساس میشود که مدتی گذشته و شخصیت پخته شده است و همین طور گری اولدمن و این نکته بسیار مثبتی در فیلمهای ادامه دار است. جوزف گوردن هم قابل تحسین است.
بقیه بازیگران خیلی خلاقیت خاصی در بازیشان دیده نمی شود .
فیلمنامه و ندادن اطلاعات تعجب برانگیز
فیلمنامه کریستوفر نولان و جاناتان نولان تعلیق های حرفه ای و در گیر کننده کم ندارد اما ندادن اطلاعات و نگه داشتن اطلاعات تا آخر فیلم در مورد برخی شخصیتها کیفیت فیلمنامه را پایین آورده است. مثلا اینکه کودک از زندان گریخته چه کسی است ، درست است که مخاطب دچار دوگانگی در شناخت این شخصیت میشود ولی انصافا این حفره و لطمه ای در فیلمنامه بتمن ۲۰۱۲ است که اگر نبود قطعا فیلم بهتر میشد زیرا داستان منسجمی داریم که نیازی به این تغییرهای ناگهانی ندارید.
این فیلم تعلیقهای لازم را داشت و نیاز نبود فیلمنامه ، رو بیاورد به ندادن اطلاعات که گاها اعصاب مخاطب را بهم میریزد.
فیلمنامه هر چه به جلو میرود بهتر میشود در اواخر فیلم پیش خودم گفتم کاش از اول بعضی از این کارها را انجام میدادند. کاش میراندا را میشناختم و با او همزاد پنداری نمیکردم تا اینکه در آخر توی ذوقم نخورد.
بسم الله الرحمن الرحیم – نقد فیلم بتمن The Dark Knight Rises 2012 را در ادامه بخوانید.
فیلمبرداری قابل قبول
نولان هنوز به کارهای عجیب و غریب در فیلمبرداری رو نیاورده و این یک امتیاز مثبت در فیلم اوست. مدیر فیلمبرداری آقای والی فیشر کار خودش را خوب انجام داده زیرا اینگونه عنوان ها نیاز ندارد فیلمبرداری عجیب و غریبی داشته باشد تا مخاطب را جذب کند ، بلکه قصه و عوامل دیگر مخاطب را باید تا آخر نگه دارد.
قهرمانها و ضد قهرمان هایی نا متقارن
هر چقدر در فیلم سعی شده که شخصیت بتمن واقعی به نظر برسد ضد قهرمان نچسب است. پرداخت خوبی هم نشده به خصوص آنکه او دست نشانده ی میراندا است از ابهت و بزرگی ضد قهرمان یعنی “بین” خیلی کم میکند تمرکز نکردن روی ضد قهرمان از او دشمنی پفکی میسازد. تغییر بیکباره شهر به شهرارواح بدون نشان دادن تغییرات به صورت جدی هم از اشکالات است. البته شاید قصدی در این نامتقارنی وجود داشته باشد.
رفتن کمیسر گوردن به بیمارستان اعتراف به ناکارآمدی پلیس است که در آخر پس گرفته میشود و به صورت غلو آمیزی پلیسها تبدیل به قهرمان میشوند.
بتمن پرفروش ، پرمخاطب
بتمن ۲۰۱۲ هم مثل ۲۰۰۸ هم پرفروش بوده و هم امتیازات خوبی از مخاطبان گرفته است. البته اشکالات فیلم را نمیتوان به این دلیل نادیده گرفت ولی به هر حال فیلم ساخته میشود تا دیده شود.
نقد محتوایی برای علاقه مندان
اگر بخواهیم همه ی آن چه در این فیلم از جهت محتوایی به آن اشاره شده یا بحث شده را باز کنیم نوشته مان به درازا میکشد لیکن به بخش های مهم آن اشاره میکنیم. پس از آغاز جنبش ۹۹ درصدی تسخیر وال استریت وقتی دولت ایالات متحده متوجه حضور لایه های مختلف مردم در اعتراض به نظام کاپیتالیستی یا همان سرمایه گرایی شد به جرات میتوان گفت که شکه شد و اقدامات مختلفی را برای مهار این اعتراضات آغاز کرد.
به نظر میرسد پس از گذشته دوسال و چند ماه از این مهم دولت آمریکا توانسته این اعتراضات را سرکوب کند اما آنان خود میدانند که آتشی که زیر خاکستر پنهان است وقتی فرو بکشد این بار دیگر خاموش شدنی نیست. به قول بزرگی اگر مردم اروپا و آمریکا بفهمند که چه ضربه از صهیونستهای سرمایه دار دارند میخورند دیگر مهار شدنی نیستند.
بتمن ۲۰۱۲ در لایه های پنهان خود دقیقا به این مساله اشاره میکند. “وین” که همان بتمن است به عنوان یک سرمایه دار ( که مورد اعتراض مردم آمریکا هستند این قشر) دلسوز جامعه آمریکا نشان داده میشود پیامش این است که قهرمان نجات مردم از آتشی که از انقلاب بیفروزند خود سرمایه داری است و سرمایه گرایی به عنوان ایدئولوژی همه گیر خود قهرمان نجات از دست انقلاب علیه خود است.
کمیسر که نماد حکومت است به مشکل برمیخورد و به بیمارستان میرود و در نهایت فیلم یکی از موثر ترین افراد است پیامش این است که درست است که حکومت بیمار است و خود مشکلات بسیاری دارد و خودش نیاز به پرستاری دارد و دیگر یارای ادامه ندارد اما همین حکومت بیمار از آنارشی و هرج و مرج ناشی از انقلاب بهتر است.
انقلابیون انسانهای آزاده نیستند بلکه خواستار نابودی هستند پیامش این است که کسانی که انقلاب میکنند فقط میخواهند نظم موجود را بهم بزنند و توانایی ایجاد و تثبیت نظم جایگزین را ندارند پس اگر انقلابی رخ دهد بدانید که آنها خواستار تخریب و جنگ و بمب و فشنگ و گلوله هستند و خبری از عدالت و صلح و برقراری نظم نیست.
میراندا که دوست بتمن است و خودش یک سرمایه دار است به انقلابیون کمک میکند و پایان فیلم لو میرود و میفهمیم پیامش این است که اگر کسی از ما با شما همراه شد او یک عقده ای است و اشراف زاده نیست و کسی که با ماست باید مثل ما هم باشد اگر از میان شما باشد برای انتقام و نابودی آمده پس ما برای شما بهتریم سراغ اینان که سرمایه دارند و از شما حمایت میکنند نرویید.
پلیسها در پایان فیلم فداکاری بزرگی در مقابله با انقلاب میکنند پیامش این است که درست است که پلیس آمریکا فساد دارد و خشونت بسیار هم دارد اما بدانید اینها در هنگام وظیفه برای شما حامیانی فداکار هستند پس از برخورد وحشیانه پلیس ناراحت نباشید آنها سربازانی در خدمت شما هستند . توجیه خشونتهای بسیار و مستند ایالات متحده که خیلی وضعش خراب است.
بلیک پلیس جوانی که بسیار به بتمن معتقد است و تا پای جان برای این مهم میجنگد پیامش این است که نسل بعدی آمریکا باور کند که ما یعنی سرمایه دارها قهرمان واقعی و نجات دهنده آنان هستیم و به دنبال مدل دیگری نباشید که پایانش مرگ است مخصوصا آن سکانسی که روی پل کاملا نا امید شده و در نهایت با دیدن ماشین بتمن با نگاهی حمایت گر و خوشحال و راضی از او به او می نگرد و میخواهد مثل او باشد.
فکر میکنم اگر کسی به دنیال پیام این فیلم بوده باشد و خواندن این نکات و کمی تامل به پاسخش برسد
مرتضی حیدری -تیم تحلیل نودیها
