نودیها:کمتر از یک ماه قبل، حادثه انفجار در یکی از تونل های معدن ذغال سنگ «زمستان یورت»، جان ۴۳ معدنکار را گرفت؛ انفجاری که به واسطه کمبود امکانات، استاندارد نبودن تونل های معدن و عدم اطلاع معدنکاران از وجود گاز متان و مونوکسید کربن در عمق تونل رخ داد و داغ سنگینی بر دل مردم ایران برجای گذاشت.حادثه معدن زمستان یورت اما حاشیه های بسیاری نیز به همراه داشت. از کمبود امکانات لازم برای امداد و نجات گرفته تا نبود وسایل هشدار دهنده در اختیار معدن کاران که در نهایت منجر به این فاجعه بزرگ انسانی شد. البته پس از آن بود که مشخص شد معدنکارانی که در سخت ترین شرایط کاری مشغول به کارند، چندین ماه حقوق معوقه دارند و در این مدت حتی صدایشان هم به گوش مسئولان نرسیده است.
معدن زمستان یورت، داغی که زود سرد شد
در همان روزها که کشور داغدار زمستان یورت بود و ملتی با نگرانی به دهانه تونل هزار و ۳۰۰متری چشم دوخته شده بودند، بسیاری از مسئولان دولتی یک به یک به بازدید از معدن و اطلاع از وضعیت معدنکاران می رفتند. ایام تبلیغات انتخاباتی فرصت مناسبی برای این مسئولان بود که به هر سبک و مدلی که شده به بازدید آن معدن فروریخته بروند و حتی چند روز بعد رئیس جمهور نیز راهی آزاد شهر شد.
با توجه به وعده ها و مصاحبه های صورت گرفته، بسیاری منتظر بودند تا ببینند در عمل، دولت چه کمکی به خانواده های داغدار و سایر آسیب دیدگان این حادثه خواهد کرد و حال، پس از برگزاری انتخابات مصوبه ای جالب از سوی دولت، آب پاکی را بر روی تمام تصورات روزها و هفته های قبل ریخته است. هیئت دولت در جلسه سوم خرداد ماه خود، به پیشنهاد وزارت کشور مصوبه ای را به تصویب رسانده که بر اساس آن مبلغ ۱.۵ میلیارد تومان از محل منابع ماده (۱۲) قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، برای جبران خسارات ناشی از انفجار معدن ذغال سنگ زمستان یورت شهرستان آزاد شهر در استان گلستان و البته بازسازی سایر بخش های خسارت دیده ناشی از حوادث غیر مترقبه در اختیار دستگاههای اجرایی قرار میگیرد.
هزینه بازسازی مقبره یا کمک به معیشت معدنکاران ؟
نکته جالب و قابل تامل در این مصوبه دولتی اما تخصیص ۵۰۰میلیون تومان از این اعتبار یک و نیم میلیارد تومانی برای بازسازی یادمان و مقبره مختوم قلی است. اگرچه مقبره مختوم قلی شاعر نامدار ترکمن که گویی از حوادث غیر مترقبه اخیر دچار خسارت شده از اهمیت خاص خود برخوردار است و به عنوان آثار تاریخی و گردشگری منطقه باید مورد توجه قرار گیرد ، اما پرداخت یک سوم از اعتبارات در نظر گرفته شده از محل منابع سازمان مدیریت بحران در یک مصوبه هیئت دولت به بازسازی این مقبره و پرداخت یک میلیارد تومان دیگر برای عناوین مهم و پر هزینه ای چون “جبران خسارت های مردمی، تامین هزینه های امداد و نجات و مدیریت بحران و البته کمک هزینه فوت ۴۳جان باخته این حادثه” جای سوال دارد.
بررسی مصوبات مشابه دولت در حوادثی مانند سیل و زلزله در استانها، نشان می دهد طی سالهای اخیر، فقط مبلغ ۲ میلیون تومان به عنوان کمک هزینه فوت هموطنان، به خانواده های آنها پرداخت شده و اگر همین سیاق، در مصوبه جدید نیز لحاظ شده باشد، باید پرسید آیا امنیت جانی و استاندارد سازی محیط کار ۵۰۰کارگری که هر روز در این معدن ذغال سنگ کار می کردند و البته با ترمیم معدن، خواهند کرد، به قدر بازسازی مقبره شاعری قدیمی اولویت نداشته است که رقمی مناسب تر به آن اختصاص یابد؟
هیئت دولت در این مصوبه تنها دوسوم از اعتبار یک میلیارد و ۵۰۰میلیون تومانی را به موضوع معدن زمستان یورت اختصاص داده است. معدنی که کارگران آن با وجود شرایط سخت کاری، چندین ماه حقوق و مزایا طلبکارند و خانواده ۴۳معدنکار درگذشته نیز با از دست دادن نان آورشان چشم به کمک های دولتی دوخته اند و حال، ۱ میلیارد تومان هم برای هزینه های امداد و نجات و مدیریت بحران این حادثه -که قطعا با رقم های قابل توجه صدها میلیونی همراه بوده- و هم برای عنوان کلی و مبهم جبران خسارات مردمی و فوت ۴۳ نفر اختصاص یافته است .
عدم حمایت های مالی دولت از مردم آسیب دیده تنها به زمستان یورت ختم نمی شود و کمک های اخیر دولت به مردم سیل زده کرمان و زلزله زده سمنان حکایت از کمک های ناچیز و شاید عجیب و غریب دولتی ها به مردم آسیب دیده باشد؛ مردمی که بر اساس مصوبات دولتی قرار است به ازای از دست رفتن هر یک از عزیزانشان تنها ۲میلیون تومان از محل اعتبارات دولتی دریافت کنند تا شاید با این مبلغ ناچیز کم کاری دستگاه های دولتی در امدادرسانی و کمک های پس از حوادث طبیعی را از یاد ببرند.
مشرق