«دشمن را بشناسیم؛ دشمنان جهانی که خودشان را به‌وسیله‌ی انواع و اقسام اقلام آرایشیِ رسانه‌ای و تبلیغاتی بزک میکنند و در مقابل چشم قرار میدهند، بشناسیم؛ آمریکا را بشناسیم. احتیاج داریم دشمن را بشناسیم. آن کسانی که امروز سعی میکنند از این هیولا – که سیاستهای آمریکایی و سیاستهای بعضی از دنباله‌روان آمریکا است – یک چهره‌ی موجّهی معرّفی کنند، اینها دارند خیانت میکنند؛ اینها دارند جنایت میکنند. این کسانی که این حقیقت روشن را کتمان میکنند، این دشمنی خباثت‌آلود را در زیر پرده‌های توجیه میپوشانند، اینها دارند خیانت میکنند به این ملّت. کشور ما و ملّت ما احتیاج دارد دشمن را بشناسد، عمق دشمنی را بفهمد.»
این سطور، شاه بیت سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با خانواده‌های شهدای هفتم تیر در تاریخ ۱۳۹۴/۰۴/۰۶ است.
رهبر انقلاب در جدیدترین سخنان خود نیز در خطبه‌های نماز عید سعید فطر بر عدم تغییر سیاست ایران در مقابل آمریکا، تاکید کردند: «در هر صورت سیاست ما در مقابل دولت مستکبر آمریکا هیچ تغییری نخواهد کرد. همان‌طور که بارها تکرار کردیم، ما با آمریکا در مورد مسائل گوناگون جهانی و منطقه‌ای مذاکره‌ای نداریم… سیاستهای آمریکا در منطقه با سیاستهای جمهوری اسلامی ۱۸۰ درجه اختلاف دارد.»
بر هیچ کس پوشیده نیست که تاریخ ملت ایران در فصلی سیاه، تلخ و خونین آمیخته به انواع دشمنی‌ها و کینه‌ورزی‌های رژیم امریکاست. ۲۵ سال حمایت از رژیم دیکتاتور پهلوی، غارت اموال این ملت با همدستی شاه، مقابله جدی با انقلاب در آخرین ماه‌های عمر رژیم شاه و تشویق وی به سرکوب تظاهرات میلیونی مردم، کارشکنی نسبت به انقلاب به وسائل گوناگون در اولین سالهای پیروزی، کمک به کودتاچیان علیه نظام، کمک مستمر به عناصر تروریست و ضد انقلاب در خارج از کشور، بلوکه کردن نقدینگی و اموال ایران، تلاش برای محاصره اقتصادی و ایجاد جبهه متحد غرب علیه ملت ما، حمایت آشکار و مؤثر از عراق در جنگ علیه جمهوری اسلامی، لشکرکشی به خلیج فارس و در خطر قرار دادن جدی امنیت و آرامش منطقه و تحمیل سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی و نظامی در طول تاریخ بخشی از ادعانامه ملت ایران علیه رژیم ایالت متحده‌ی امریکاست.
سرویس سیاسی خبرگزاری فارس در ادامه پرونده «آخرین روزهای یک جنگ» به مناسبت سالروز صدور قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد به بازخوانی سندی از آرشیو محرمانه دولت آمریکا و تعهد واشنگتن به جلوگیری از پیروزی ایران در جنگ تحمیلی پرداخته است.
این سند نخستین بار توسط روزنامه الشرق الاوسط به چاپ رسید و فصلنامه تخصصی نگین ایران در سال ۱۳۸۳ آن را بازنشر داد. سندی از آرشیو محرمانه حکومت امریکا مبنی بر اینکه در زمان جنگ عراق با ایران، دولت آن کشور به حکومت صدام حسین تعهد داده بود، اجازه ندهد حکومت جمهوری اسلامی ایران پیروز جنگ باشد.
طبق این سند، با وجود اینکه دولت ایالات متحده، خود را در این جنگ بی‌طرف نشان می‌داد، نسبت به کاربرد سلاح شیمیایی از سوی عراق، عمداً اغماض می‌کرد و در تقدیم برخی از سلاحهای مورد نیاز ارتش صدام تلاش وافری از خود نشان می‌داد.
این سند، بخشی از پیام‌های محرمانه وزارت خارجه وقت امریکا در ۱۸ ماه مارس سال ۱۹۸۴ (اواخر اسفند ماه سال ۱۳۶۳) به سفارت خود در اردن و چند کشور دیگر بوده است.
همچنین این مدرک، گفت‌و‌گویی میان مقامات عراقی با مقامات بلندپایه امریکا در زمان حکومت رونالد ریگان، از جمله آنها جورج شولتز، وزیر امور خارجه وقت را در بردارد که در آن زمان، هرگز درباره آن اطلاعاتی به بیرون درز نشده بود. در آن هنگام، «شولتز» برای شرکت امریکایی «بکتل» کار می‌کرد که توانسته بود قراردادهای مهم اقتصادی را به نفع خود در عراق و در زمان حاکمیت صدام حسین امضا کند.
در این دیدار، لارنس ایگل برگر، معاون وزیر خارجهِ امریکا و عصمت کتانی، نمایندهِ عراق در سازمان ملل متحد، نیز حضور داشتند. از شگفتیهای سیاست دوگانهِ امریکا آن است که این دیدار درست چند روز پس از اینکه حکومت امریکا به‌دلیل کاربرد سلاح شیمیایی علیه ایران از دولت عراق انتقاد کرده بود، صورت گرفت.
* متن کامل سند:
۱) تمامی سند محرمانه است.
۲) بند ۷ این سند پیگیری شود.
۳) دیدار شولتز و مقامات عراقی: شولتز، وزیر خارجه، همراه با ایگل برگر، معاون وی، به دور از دید دیگران با عصمت کتانی (نماینده وقت عراق در سازمان ملل متحد) در ۱۵ مارس (۲۵ اسفندماه سال ۱۳۶۳) دیدار کردند تا بر این پیام مهم دولت امریکا تأکید کنند که محکومیت کاربرد سلاح شیمیایی از سوی عراق از جانب امریکا، تنها در قالب تعهد دولت ایالات متحده به سیاست دراز مدتی است و از زاویهِ جایگاه دفاع از ایران یا دشمنی با عراق نیست و بدین ترتیب، رفتار و رویکردهای آنها دربارهِ جلوگیری از پیروزی ایران در جنگ و تأکید بر ادامه روند گسترش روابط دو جانبه (میان امریکا و عراق) همچنان، استوار باقی خواهد ماند …
در این میان، ایگل برگر گفت‌وگو در این باره را توسعه داد و افراد دیگری، مانند عبدالرزاق هاشمی، وزیر فرهنگ و اطلاعات سابق عراق، نزار حمدون و ویربنکس نماینده امریکا در سازمان ملل متحد نیز در این گفت و گو شرکت کردند.
در این گفت‌وگوها، ویربنکس راههای جلوگیری از قاچاق اسلحه برای ایران را بررسی کرد. ایگل برگر نیز بر کمک ایالات متحده برای امتداد خط لولهِ نفت عراق از خاک اردن تأکید و در این زمینه، قول مساعد داد که امریکا بالاترین حد تلاش خود را به کار خواهد برد تا بانک اکسم (بانک صادرات و واردات امریکا) را تشویق کند، اعتبار مالی در اختیار عراقیها قرار دهد و خود، شخصاً، از بانک تقاضا خواهد کرد چنین کاری را انجام دهد.
در این میان، هاشمی توضیح داد که هر آن ممکن است منطقهِ خلیج‌فارس به انفجاری دربرابر آنها تبدیل شود. همچنین، کتانی محتوای گفت‌وگوهای خود را با اعضای کنگره بازگو کرد و به‌موضوع تروریسم و ضرورت توقف انتقال سفارت امریکا به شهر بیت‌المقدس پرداخت.
وی از امریکا خواست تا به صحبتهای ملک حسین دربارهِ نارضایتی وی نسبت به عدم رویارویی صحیح سیاست ایالات‌متحده با مسئلهِ وجود سوریه در لبنان و شکل‌گیری این برداشت در میان سوریها که آنان در لبنان بر امریکا پیروز شده‌اند، بیشتر توجه کند. ایگل برگر نیز از کتانی خواست نامهِ وی را مبنی‌بر دعوتش از طارق عزیز، معاون نخست‌وزیر عراق، برای دیدار با او در هر زمانی که برای دو طرف مناسب باشد، به طارق‌عزیز برساند.
۴) سلاح شیمیایی: ایگل برگر، کتانی را به زاویهِ ویژه‌ای از بحث کشاند و تأکید کرد وی با این پیامها به بغداد باز خواهد گشت: سیاست ثابت امریکا دربارهِ مخالفت با کاربرد سلاح شیمیایی در هر جا که به‌کار رود، همان است که در بیانیهِ ۵ مارس آمده است؛ سیاستی که براساس آن، این بیانیه در محکومیت کاربرد سلاح شیمیایی از سوی عراق صادر شده است. البته، وی تأکید کرد که این بدان معنا نیست که بیانیهِ مزبور در خدمت سوخت‌رسانی به جنگ تبلیغاتی (امام) خمینی(ره) است یا نشانه‌ای از تغییر سیاست امریکا نسبت به ایران و عراق در آن وجود دارد. در واقع، امریکا در سیاست خود، مبنی‌بر جلوگیری از پیروزی ایران در جنگ ادامه خواهد داد و با صداقت کامل مایل است روابط خود را با عراق گسترش دهد. سپس، شولتز وارد بحث شد و دوباره تأکید خود را بر این نکات مطرح شده تکرار کرد.
به دنبال آن، کتانی توضیح داد که متأسفانه، بیانیهِ ۵ مارس به سود جنگ تبلیغاتی (امام) خمینی(ره) تمام شد و سپس، از وزیر خارجه و معاونش به دلیل روشن کردن دیدگاههای ایالات متحده سپاسگزاری کرد.
۵) ارسال اسلحه به ایران: وزیر امورخارجه از کتانی خداحافظی کرد و ایگل‌برگر بحث را با این مجموعه درباره تلاش وسیع امریکا برای جلوگیری از پیروزی ایران در جنگ ادامه داد که وزیر خارجه، نمایندهِ امریکا، ویربنکس را تعیین کرد تا تلاشهای مختلف را در راستای نابودی فرآیند ارسال اسلحه به ایران هماهنگ کند، اما اگر مطبوعات در این باره از مقامات امریکا پرسشی کنند، به آنها گفته خواهد شد که هیچ گروهی در داخل وزارتخانه برای انجام چنین کاری به شکل ویژه تعیین نشده است.
در این میان، ویربنکس تأکید کرد امیدی به کنترل ارسال اسلحه به ایران وجود ندارد؛ زیرا، منابع ارسال، به ویژه در زمینهِ سلاح و تجهیزات آن، متنوع و مختلف‌اند و معمولاً، خارج از ارادهِ حکومتها عمل میکنند. با وجود این، امریکا در بعضی از زمینه‌ها، مانند کنترل تجهیزات پیشرفته موفقیتهایی را به دست آورده است؛ تجهیزاتی که ردپای مشخصی دارد و در حال حاضر، اهمیت فوق‌العاده‌ای در برنامهِ جنگی ایران پیدا کرده است.
افزون بر این، امریکا اطمینان دارد که دست‌کم، مانع از رسیدن اسلحهِ امریکایی به ایران شده است. البته، به جز چیزی که داس پلانک، یکی از مسئولان امریکایی دربارهِ آن توضیح داد و آنها تجهیزاتی‌اند که کاربرد چند منظوره دارند، مانند هزاران قطعهِ موتوری که ایران آنها را خریداری کرده است و اکنون، در هجوم اخیر خود، از آنها استفاده می‌کند. در ادامه، پلانک سه نوع از همکاری حکومتهای دیگر با امریکا برای کنترل ارسال اسلحه به ایران را طبقه‌بندی کرد:
الف) قول همکاری کاملاً رسمی از سوی برخی حکومتها دربارهِ منع فروش اسلحه مورد نظر و ارائهِ دلایل کافی از سوی این حکومتها مبنی‌بر کسب موفقیت در اجرای تعهدات خود.
ب) حکومتهایی که با ارائهِ دلیل به امریکا اطمینان داده‌اند سلاح ارسالی از کشور آنها قاچاقی بوده است.
ج) مدارک و دلایل رسمی، که طبق آنها، برخی از حکومتها به تعهدات خود در این زمینه عمل نمی‌کنند.
۶) کره جنوبی، تایوان، یونان و اسپانیا: در این مورد هاشمی اظهار کرد حکومت عراق معتقد است که کره جنوبی منبع مهم تهیه اسلحه برای ایران به شمار می‌رود. کتانی نیز، تایوان را به عنوان منبع دوم ارسال اسلحه به ایران معرفی کرد. در این میان، ایگل برگر هم گفت: کره شمالی نیز یکی از منابع مهم صدور اسلحه به ایران است؛ زیرا، جمهوری کره از تصمیمهای سیاسی اتخاذ شده دربارهِ منع فروش اسلحه به ایران پیروی نمی‌کند. [باید یادآور شد که] این موضوع، بحث گرمی را میان او (ایگل برگر) و وزیر امور خارجه کره (لی بمب سوک) پیش از کشته‌شدنش برانگیخته بود؛ موضوعی که با وزیر خارجه جدید (لی وان کیونگ) نیز مطرح شده است.
در ادامه، ویربنکس اضافه کرد که در برخی از کشورها، ناهماهنگی میان وزارت خارجه، دفاع و مراکز فروش اسلحه در آنها وجود دارد. در این میان، کتانی اعتراف کرد وضعیت اسپانیا و یونان که روابط خوبی با عراق دارند، چنین ناهماهنگی‌هایی را پیدا کرده و حکومت عراق در این باره به آنها تذکر داده است.
۷) خط لوله نفت بندر عقبه: ایگل برگر تکرار کرد که ما نمی‌کوشیم این حقیقت را از عراق مخفی کنیم که نگرش بانک اکسم به آنها بدبینانه است. در واقع، این نگرش بر مبنای سوددهی اقتصادی بنا شده و شیوهِ پس دادن بدهیها از سوی عراقیها بر آن تأثیر گذاشته است.
وی همچنین، گفت که با رئیس شورای مدیریت بانک اکسم (ویلیام دربر) صحبت و شرایط احراز منافع ملی امریکا را در صورت اعطای وامهای مالی برای طرحهای عراق، در حدتوان درک کرده است. همچنین، تأکید کرد که با وجود نگرش بدبینانه مدیریت بانک اکسم در قبال عراق، وزارت خارجهِ این کشور (ایالات متحده) در برخی از موارد بر اکسم فشارهایی را وارد خواهند کرد. او به عراقیها وعده داد که دولت امریکا تمام تلاش خود را خواهد کرد تا بانک اکسم، اعتبار مالی مورد نیاز برای طرح خط لولهِ نفت بندر عقبه را در اختیار عراقیها قرار دهد. (اگر شرکتهای امریکایی در انجام چنین طرحی اعتبارات مالی ارائه ندهند، وی (ایگل برگر) بسیار خوش‌بین است که بانک اکسم به شکل عملی و با ابتکار خود در این طرح مشارکت کند. در ادامه، ایگل برگر توضیح داد به دلیل مشارکت شرکت بکتل در اجرای طرح لولهِ نفت بندر عقبه، وزیر خارجه، خود را به‌شکل کامل از موضوع کنار کشیده و بر عراقیها لازم است که درک کنند این عمل به معنای کم توجهی مسئولان بلندپایهِ حکومت امریکا نسبت به آنها نیست.
در ادامه، کتانی با یادآوری این نکته که عراق چنین موضوعی را کاملاً درک می‌کند، از تلاش حکومت امریکا در اجرای طرح خط لولهِ نفت بندر عقبه سپاسگزاری و اظهار کرد بر سفارت امریکا در شهر عمان لازم است موضوع خط لولهِ نفت بندر عقبه را جدی بگیرد و برای کمک به اجرای آن بکوشد.
۸) جنگ خلیج(فارس): هاشمی گفت: هر آن ممکن است اوضاع منطقهِ خلیج(فارس) منفجر شود. در این میان، کتانی با عجله وارد صحبت شد و گفت امیدوار است که منطقهِ خلیج(فارس) نه در برابر عراق و نه در برابر امریکا، بلکه علیه [امام] خمینی[ره] منفجر شود. سپس، از ایگل برگر به دلیل درک موضع‌گیریهای عراق که در دیدار اخیر خود در ماه سپتامبر با آنها بیان کرده بود، سپاسگزاری کرد.
در این میان، ایگل برگر بار دیگر یادآور شد که: امریکا وضعیت عراق را درک می‌کند؛ زیرا، این کشور درگیر جنگ است و حق دارد منافع خود را در اولویت قرار دهد، اما در این میان، عراقیها را تشویق کرد که دربارهِ نتایج عملکرد خود در منطقهِ خلیج(فارس) محاسبات دقیقی انجام دهند.
هاشمی در پاسخ وی گفت: اگر (ایران) اجازه ندهد که عراق صادرات خود را ادامه دهد، برای بغداد این حق محفوظ خواهد بود که جلوی صادرات همه را بگیرد.
ایگل برگر در پاسخ به او گفت: درست است که ممکن است حق با کسی باشد، اما نباید علیه منافع همه عمل کند. برای نمونه، در سال ۱۹۱۴، افراد زیادی در شهر وین وجود داشتند که معتقد بودند حق دارند برای گرفتن انتقام، والاحضرت فردیناند(۱) را بکشند. همان‌طور که در سال ۱۹۱۴، در اروپا اتفاق افتاد، اکنون نیز، منطقهِ خلیج(فارس) نقطهِ تلاقی منافع حیاتی بسیاری از کشورهاست.
۹) کنگرهِ امریکا و سیاست خارجی: کتانی دربارهِ دیدار روز گذشتهِ خود با اعضای مجلس سنا، مانند ریبکر و بوچدویتز، که یک ساعت و نیم طول کشیده بود؛ و همچنین، با هامیلتون، یکی از اعضای کنگره، گزارش مفصلی را ارائه کرد.
وی توضیح داد که: رویکرد اعضای مجلس سنا نسبت به موضوع سلاحهای شیمیایی شدیداً علیه عراق است. در ادامه نیز، او از پوزش بوچدویتز نسبت به ارائهِ طرح ایجاد محدودیت برای صادرات عراق از سوی برخی نمایندگان کنگره، سپاسگزاری کرد. بوچدویتز به او قول داده بود تمامی تلاش خود را خواهد کرد تا در این زمینه، تخفیفهایی صورت گیرد یا کلاً تصمیم‌گیری در مورد آن لغو شود.
در ادامه، کتانی تأکید کرد که: انتقال سفارت امریکا به شهر بیت‌المقدس مشکلات زیادی را برای دوستان امریکا در منطقه ایجاد می‌کند. وی یادآور شد که شخصاً، مشکلات داخلی سیاست امریکا را درک می‌کند و گاهی خود، در درون آن گم می‌شود. در این میان، برخی معتقدند که عملیات گروگان‌گیری یا کشتن افراد مارینز (سربازان نیروی دریایی امریکا) بهترین وسیلهِ تأثیرگذاری بر رویکرد سیاسی امریکاست. برای نمونه، به محض اینکه ایران، گروگانهای امریکایی را آزاد کرد، ایالات متحده خطر [امام] خمینی[ره] برای منافع امریکا را فراموش کرد.
کتانی اضافه کرد: ناتوانی امریکا در اتخاذ موضع‌گیری ثابت و بدون واهمه‌ای در سیاست خارجی خود، آن را با زیانهای احتمالی سختی روبه‌رو خواهد کرد و بر وضعیت امریکا در منطقهِ خلیج(فارس) تأثیر منفی خواهد گذاشت. در این میان، ایگل برگر اعتراف کرد نپذیرفتن تلفات از سوی ما، موقعیتمان را در برابر حفظ منافع سیاست خارجی ایالات متحده آسیب‌پذیر می‌کند.
۱۰) اردن: کتانی، امریکا را تشویق کرد که به سخنان ملک حسین و درک عمیق وی از سیاستهای ایالات متحده گوش فرا دهد. وی گفت: پادشاه، حکیم و عاقل است و از بهترین و قدیمی‌ترین دوستان عراق به حساب می‌آید که به شکل گسترده‌ای می‌کوشد تا رابطهِ دوستی با بغداد را حفظ کند. وی در ادامه افزود: ملک حسین امیدوار بود که مصاحبه‌اش با نیویورک تایمز در تاریخ ۱۵ ماه مارس اثری منفی بر رابطهِ اردن و امریکا نداشته باشد.
در این مورد، ایگل برگر پاسخ داد، امریکا برای رابطهِ خود با اردن ارزش زیادی قائل است؛ بنابراین، اندرزهای پادشاه را آویزهِ گوش خود خواهیم کرد و برای حفظ دوستی خود با او از انجام هیچ اقدامی دریغ نخواهیم داشت، اما گاهی اوقات، پادشاه اشتباه می‌کند و امریکا، تنها این مسئله را به او یادآور شده است.
ایالات متحده تمایل دارد مشکلات موجود در رابطهِ دو طرف را به شکل محرمانه بررسی کند، نه روی صفحات روزنامهِ نیویورک تایمز. گفته‌های اخیر پادشاه به طور عملی، دشواریهای زیادی را در کنگره در ارتباط با سیاست ما در قبال او برانگیخت، اما با وجود این، فضای متراکم موجود به زودی کنار خواهد رفت، هر چند در نهایت، تأثیر منفی خود را بر روابط دوستان ما با اردن و تعهد ما نسبت به حفظ امنیت آن خواهد گذاشت.
۱۱) سوریه: کتانی تأکید کرد سیاست اطلاع‌رسانی امریکا ارائهِ تصویری را موجب شده است مبنی بر اینکه سوریها به شکلی در لبنان پیروز شده‌اند. وی اصرار کرد که امریکا در سیاست تبلیغی خود به ساختن چنین تصویری، که از اساس بی‌پایه است، کمک نکند.
از دیدگاه عراقیها، رژیم سوریه در مشکلات اقتصادی و سیاسی خود، هم در داخل کشور و هم در لبنان دست و پا خواهد زد؛ زیرا، توانایی دست یازیدن به یک امر مهم را نخواهد داشت.
همچنین، این کشور در روابط میان کشورهای عرب و قضایای کلی جهان عرب، که نقش ایفا کردن در آن، برای عراق بسیار مهم است، نقش مهمی جز هوچی‌گری در اجتماعات عربی ندارد، ضمن آنکه جلسهِ اخیر وزیران خارجه اتحادیهِ عرب در بغداد دلیل محکمی برای نشان دادن انزوای سوریه است و محکوم کردن ایران به اتفاق آرا از سوی آنها، محکوم کردن ضمنی سوریه را در بر دارد. در ادامه، ایگل برگر اعلام کرد که این نظر را که اسد در کشور خود و در لبنان مشکلات زیادی دارد، قبول دارد و آنها نیز با ارزیابی عراقیها دربارهِ فرآیند امور هم راضی‌اند.
۱۲) روابط دو جانبه و دعوت از معاون نخست‌وزیر: ایگل برگر جلسه را با تکرار تمایل امریکا برای گسترش روابط دو جانبه در اسرع وقت و به شکلی که عراق آن را مناسب می‌داند، به پایان برد. پس از این دیدار، وی از کتانی خواست تا پایان سال جاری، دعوت معاون رئیس جمهور امریکا از طارق عزیز، معاون نخست‌وزیر عراق را برای دیدار از واشنگتن، آن‌طور که وقت آن برای هر دو کشور مناسب باشد، به وی برساند. او همچنین، یادآور شد که زمان این دیدار با در نظر گرفتن سفر‌های انتخاباتی معاون رئیس جمهوری طی هفته‌های گذشته تعیین شود.
رونوشت: برای سفارت امریکا در امان (پایتخت اردن) .
رونوشت: برای دفتر حافظ منافع امریکا در بغداد.
رونوشت: برای بخش اطلاعاتی سفارت امریکا در دمشق.
رونوشت: برای سفارت امریکا در مادرید.
رونوشت: برای سفارت امریکا در آتن.
رونوشت: برای سفارت امریکا در سئول.
رونوشت: برای AIT در تایپه چین.
منبع:فارس
