در سال های اول آمدن مسیحیت، عید مهم مسیحیان عید پاک به شمار می رفت و تولد حضرت عیسی (ع) جشن گرفته نمی شد. در قرن چهارم میلادی (سال ۳۳۷ پس از میلاد مسیح) مقامات کلیسا تصمیم گرفتند روز تولد حضرت عیسی را نیز به عنوان یکی از اعیاد مسیحیت جشن بگیرند.
با توجه به روایات مختلفی که در این زمینه وجود داشت، پاپ ژولیوس اول، روز بیست و پنجم دسامبر (چهارم آذر) را به این مناسبت اعلام کرد. اگر چه این جشن هر ساله برگزار می شد، اما مسیحیت و بویژه جشن تولد پیامبر مسیحیت، از سال های قرون وسطی تقریبا در سراسر دنیا پذیرفته شده و جشن گرفته می شود. البته آداب و رسوم و نحوه برگزاری این جشن در کشورهای مختلف متفاوت است.
* تولد حضرت عیسی(ع) در انجیل
انجیل متی تولد عیسی مسیح (ع) را در زمان هیررودیس چنین روایت کرده است: 'مریم(س) مادر عیسی که در عقد یوسف بود، قبل از ازدواج با او به وسیله روح‌القدس آبستن شد. یوسف که سخت پای‌بند اصول اخلاقی بود، بر آن شد که نامزدی خود را به هم بزند، اما در نظر داشت این کار را در خفا انجام دهد تا مبادا مریم بی‌آبرو شود.
او غرق در این گونه افکار بود که به خواب رفت. در خواب فرشته‌ای را دید که به او گفت: یوسف، پسر داوود از ازدواج با مریم نگران نباش. کودکی که در رحم اوست از روح‌القدس است. او پسری خواهد زایید و تو نام او را عیسی یعنی نجات‌دهنده خواهی نهاد و او قوم خود را از گناهان‌شان خواهد رهانید و این همان پیغامی است که خداوند قرن‌ها قبل به زبان نبی خود اشعیا فرموده بود که بنگرید! دختری باکره آبستن خواهد شد و پسری به دنیا خواهد آورد و او را عمانوئیل خواهید نامید (عمانوئیل به زبان عبری یعنی خدا با ماست) چون یوسف بیدار شد، طبق دستور فرشته عمل کرد و مریم را به خانه‌اش آورد تا وقتی که او پسرش را به دنیا آورد و یوسف او را عیسی نام نهاد.'
– تولد عیسی بن مریم(ع) در قرآن
خداوند در قرآن کریم نیز در سوره آل‌عمران و سوره مریم به داستان تولد حضرت عیسی (ع) اشاره کرده است که در آن میان می‌توان به آیات ۱۶ تا ۳۵ سوره مریم در قرآن کریم اشاره کرد: در همان لحظهای که جبرئیل(ع) در مریم دمید، زنی باردار شد و تردیدی نیست که او در این اندیشه بود که مردم درباره او چه خواهند گفت؛ زیرا وی دوشیزه ای بود که اکنون باردار شده بود و بدون شوهر از او فرزندی متولد شده است، این ذهنیتها، او را پریشان خاطر کرد و بیمناک و مضطرب شد و علاقهمند بود از مردم کنارهگیری کند و تنها زندگی کند. اینجا بود که محلی را دور از مردم انتخاب کرد تا در آن از دیدگان آنها مخفی و نهان باشد و آنگاه که زمان وضع حمل فرارسید، درد و رنج ولادت، او را مجبور ساخت به درخت خرمایی رو آورد تا خود را به واسطه آن پنهان سازد. خود را به آن درخت رساند و بر آن تکیه زد و در آنجا به خاطر آورد که بزودی مورد آماج تهمت‌های ناروا قرار خواهد گرفت. در آن هنگام آرزو میکرد ای کاش قبل از این ماجرا مرده بود و یا چیزی پست و بیمقدار بود که ارزش نام بردن نداشت، ولی لطف و عنایت خداوندی بسرعت شامل حال وی شد و صدای جبرئیل را شنید که از نزدیکی او، و محلی پایینتر از جایگاه وی، او را مخاطب ساخته و به وی اطمینان داد که خداوند روزی او را بر عهده گرفته است و او اگر تنها شاخه درخت خرما را تکان دهد، رطب تازه برایش فرو میریزد و میتواند با گوارایی میل کند و از جوی آبی که از سمت پایین جایگاهش می‌گذرد بنوشد و خیالی آرام و خاطری آسوده داشته باشد و به او آموخت که اگر به فردی نکوهشگر برخورد و یا کسی درباره مساله بارداری و چگونگی آن از او پرسید، به او پاسخ ندهد و با اشاره بگوید: نذر کرده‌ام برای خدا روزهای بگیرم.
هنگامی که عیسی(ع) متولد شد و مادرش او را نزد خویشاوندان خود آورد، برای آنان که از تقوا و پرهیزکاری و عبادات مریم اطلاع داشتند و چه کسانی که بی اطلاع بودند صحنهای غیرمنتظره بود زیرا کاری که او انجام داده بود برای آنان بسیار شگفتآور بود و نیز میدانستند مریم دوشیزه بوده و شوهر نکرده است و طبیعی بود که چنین امر ناگهانی فرد را در معرض اتهام قرار دهد و بدیهی است اموری از این قبیل، فرصت اندیشیدن به کسی نمیدهد، بویژه که دلایل اتهام و قرینههای ظاهری دال بر آن موجود باشد. بنابراین، جایی برای شک و تردید باقی نمیگذارد.
آنچه را مریم (س) توانست در قبال این طوفان تهمت و افترا انجام دهد این بود که به سفارش جبرئیل (ع) عمل کرد و روزه گرفت و به فرزند خود که در گهواره آرمیده بود، اشاره کرد و از آنها خواست با وی سخن بگویند. آنان از این سخن به خشم آمدند، زیرا پنداشتند مریم آنها را به تمسخر گرفته است، چون تاکنون سراغ نداشتند کودکی در گهواره سخن بگوید، ولی عیسی (ع) بدانها پاسخ کاملی دال بر پاکدامنی مادرش عنوان کرد و گفت: خداوند او را به سخن آورده است و افزود: من بنده خدا هستم و خدای متعال به من انجیل عطا خواهد کرد و مرا به پیامبری برمیگزیند و وجودم را با برکت کرده و آموزگار صفات خوب و پسندیده قرار داده است و به من دستور داده که تا زنده‌ام نماز را به پای دارم و زکات بپردازم و سفارشم فرمود به مادرم نیکی و مهربانی کنم، خدای سبحان مرا میان مردم، فردی ستمکار قرار نداد و در اثر گناه شقاوتمندم نساخت و آن گاه که متولد شدم و زمانی که از دنیا می‌روم و هنگامی که در قیامت از بین مردگان زنده محشور می‌شوم، در پناه و امان الهی هستم.
قوم مریم نزد وی آمدند و مریم فرزند خود را حمل میکرد، گفتند: ای مریم، کار بسیار زشتی انجام دادهای. ای خواهر هارون، پدرت مرد بدی نبود و مادرت هم بدکاره نبود، چرا چنین کردی؟ مریم به فرزندش اشاره کرد، آنها گفتند: چگونه ما با کودکی که در گهواره است، سخن بگوییم! عیسی به سخن آمد و گفت: من بنده خدا هستم، به من کتاب آسمانی عطا کرد و مرا هر کجا که باشم، مایه برکت گرداند و تا زنده‌ام مرا به نماز و زکات و نیکی به مادرم سفارش فرمود و مرا ستمکار و شقی قرار نداد، درود بر من، آن روز که متولد شدم و آن روز که از دنیا می‌روم و آن روز که زنده محشور می‌شوم.
در انجیل یوحنا به نقل از حضرت مسیح (ع) آمده است: 'من هدیه‌ای نزد شما می‌گذارم، ولی می‌روم، این هدیه آرامش فکر و دل است؛ آرامشی که من به شما می‌دهم، مانند آرامش‌های دنیا بی‌دوام و زودگذار نیست، پس آسوده خاطر باشید و نترسید! فراموش نکنید چه گفتم، گفتم که می‌روم و زود بازمی‌گردم. اگر واقعا مرا دوست داشته باشید، از این خبر شاد خواهید شد.
* درخت کریسمس
سنت درخت کریسمس، به آلمان قرن شانزدهم میلادی و زمانی که مسیحیان، درختان تزیین شده را به خانه های خود آوردند، برمی گردد. همچنین در آن زمان عده ای هرم هایی از چوب می ساختند و آن را با شاخه های درختان همیشه سبز و شمع تزیین می کردند.
به تدریج رسم استفاده از درخت کریسمس در بخش های دیگر اروپا نیز طرفدارانی پیدا کرد و بسیاری از آمریکایی های قرن نوزدهم، درخت کریسمس را چیزی غریب می دانستند و اولین درخت کریسمس در آمریکا، مربوط به سال ۱۸۳۰ است که آن هم توسط ساکنان آلمانی پنسیلوانیا به نمایش گذاشته و این درخت برای جلب کمک های مردمی برای کلیسای محلی برپا شده بود.
در سال ۱۸۵۱، چنین درختی در محوطه خارجی یک کلیسا برپا شد اما وجود آن برای ساکنان این قصبه بسیار توهین آمیز و نوعی بازگشت به بت پرستی به شمار می آمد و آنها خواستار جمع کردن تزیینات شدند.
در حدود سال های ۱۸۹۰، لوازم تزیینی کریسمس از آلمان وارد می شد و درخت کریسمس به تدریج در ایالات متحده محبوبیت یافت و در اوایل قرن بیستم، آمریکایی ها درخت های کریسمس را بیشتر با لوازم تزیینی دست ساز خود تزیین می کردند اما بخش های آلمانی – آمریکایی همچنان به استفاده از سیب، بلوط، گردو و شیرینی های کوچک بادامی مبادرت می کردند.
