علی اکبر دهبان: بازیگران زیادی در اوایل انقلاب در آثار ارزشی حضور پیدا کردهاند و همچنین تلاش داشتند تا با بازی کردن در آثار دفاع مقدسی ارزشهای انقلاب و اسلام را زنده نگه دارند. اردلان شجاع کاوه جزو بازیگرانی است که در ابتدا ی کارش در آثار خوبی که نگاه انقلابی داشتهاند شروع کرده است. فیلمهای سینمایی «گذرگاه»، «هراس»، پنجاه و سه نفر، عملیات «کرکوک» و «دایره سرخ» تنها بخشی از آثار ارزشی است که شجاع کاوه در آنها حضور داشته است و او بعد از نوزده سال بازی در کاراکترهای جدی تصمیم گرفت در فضای کمدی به تجربههای جدیدی دست بزند که انتقادهای مختلفی را به همراه داشت. شجاع کاوه همواره به اخلاق و اصول حرفهای در کارش اعتقاد دارد و وی یکی از دلایل کم کاریاش در سالهای اخیر رعایت نکردن اخلاق حرفهای از سوی برخی سینماگران میداند او همچنین به دفاتر سینمایی که نمیشناسد نمیرود چرا که به گفته وی از چهرههایی همچون او برای طعمه برخی از عاشقان سینما استفاده میکنند تا هزینههای گزافی را دریافت کنند. به همین دلیل بر آن شدیم که در ارتباط با فضای موجود در سینما و ارتباط دهههایی که او پشت سر گذاشته است با وی گفتگویی داشته باشیم.
* نتیجه معرفیهای نابجا را می توان در کیفیت آثار سینمایی دید
_ قبول دارید شرایط فعلی سینما باعث شده که از مخاطبمان دور شویم فکر نمیکنید که یکی از دلایل اصلی این دوری متنهای ضعیفی است که همچنان به تصویب میرسد تا اجرایی شود؟
در مدت سه دههای که در سینما فعالیت داشتهام شاهد بسیاری از متنهایی بودم که توسط نویسندهها تا هشتاد درصد هنگام فیلمبرداری تغییر کرده است و از همه برایم جالبتر این است که همان نویسندگانی که بدون فکر شروع به نوشتن کردهاند و متنهایشان سر صحنه فیلمبرداری با بزرگترین تغییرات همراه بوده است به شهرت رسیدهاند! نویسندگان بسیار خوب و حرفهای را میشناسم که به دلیل چرخه صنعتی بودن سینما و بسیاری از دلایل دیگر خانه نشین شدهاند و برایشان کاری نیست. نتیجه معرفیهای نابجا را به راحتی میتوان در کیفیت آثار سینمایی دید. باید آگاه باشیم در این مسیری که قرار گرفتهایم هر لحظه از مخاطبمان دوتر خواهیم شد.
*بی مسئولیتی عده ای در سینما برخی را خانه نشین کرده است
_ افرادی که محصول دهههای هفتاد و شصت هستند به شدت در سینما دارای انظباط هستند و این جزو اصول یادگیریشان بوده است آیا این انضباط در دهههای اخیر وجود دارد؟
درگذشته ما صاحب انضباط بودهایم و کارهایمان طبق زمان بندی انجام می شد اما متاسفانه در دورههای اخیر شاهد این بودهایم که برخی از گروهها یک شبه کنار هم جمع شدهاند و تصمیم گرفتند که کاری را شروع کنند و چون سرعت در کار برایشان مهم است انضباط کاری را کنار میگذارند. به دلیل همان انضباطی که عرض کردم همواره زودتر از ساعتی که قرار بود سر صحنه فیلمبرداری حاضر میشدم. شاید باور کردنی نباشد بیمسئولیتی و بیانضباطی عدهای باعث شده که فشارهای عصبی زیادی به برخی وارد شود و این فشارها باعث خانه نشینی عدهای شده است که ترجیح دادهاند در چنین شرایطی کار نکنند.
* نسل جدید نسبت به تجربههای نسل گذشته احساس نیاز نمیکند
_ گویا از جایی به بعد ارتباط بین افراد دههها را از دست دادهایم.
ارتباط دههها بسیار مهم است هر دههای باید با دهه بعد از خود ارتباط برقرار کند و تجربههای خود را انتقال دهد اما متاسفانه در دهههای اخیر این ارتباط کمرنگ شده است و گویا نسلهای جدید نسبت به تجربههای نسل گذشته احساس نیاز نمیکند. زمانی که ما از افرادی دیگر که دردهه پنجاه فعالیت داشتند سینما را تحویل گرفتیم فضای آن پر از انضباط بود تمام افراد هدفمند و با مسئولیت در سینما فکر میکردند و حرف میزدند و برنامه ساخت جدید یک اثر سینمایی را میریختند. ما در دهه شصت خود را آماده میکردیم که هر آنچه را که تحویل گرفتیم بدون کم و کاست بلکه بهتر به نسل بعدی که وارد سینما شدهاند در دهه هفتاد تحویل دهیم اما متاسفانه اتفاقات دیگری افتاد که مردم بهتر از هر کسی به آن اشراف دارند. سینما رسالت مهمی دارد امیدوارم این شرایط از سینما دور شود.
* برخی در دفاتر سینمایی با حضور چهره ها کاسبی میکنند
_ شنیدهام اردلان شجاع کاوه در دفاتری که شناختی از کار آنها نداشته باشد حضور پیدا نمیکند. درست است؟
صریحاً عرض میکنم در حال حاضر پنج سال است که در دفاتری که نمیشناسم پایم را نمیگذارم. در دفاتر سینمایی شاهد این بودهام که افراد علاقهمند به بازیگری را مینشانند تا اینکه بازیگران چهره وارد شوند تا با آنها مذاکره کنند در این بین به آنها میگویند این بازیگر قرار است که در فیلم بازی کند و هزینههای زیادی را از آن افراد دریافت میکنند. این افراد هزینههای فیلم و بخشی از درآمد شخصی خود را از این راه به دست میآورند. چنین رفتاری آسیبهای زیادی را در پی خواهد داشت و من نمیتوانم بپذیرم که این گونه با مردم رفتار شود.
*آثاری که فقط معترضند حال مخاطب را بد می کنند/ در کنار نقد باید راه حل عنوان شود
_ به عنوان هنرمندی که سالها است با مردم در ارتباط است فکر می کنید فیلمهای سراسر انتقاد میتواند برای جامعه مفید باشد؟ منظورمان انتقادهای تند و تیز یک طرفه است که چه درست و چه غلط واژه سیاه نمایی را به خود نسبت میدهند.
بگذارید این گونه جوابتان را بدهم. سینما آیینه جامعه است اگر حال سینما خوب باشد قطعاً میتواند انرژی بهتری را به مردم انعکاس دهد. فیلمهایی را در طی این سالها شاهد بودهایم که به شرایط غلط جامعه به لحاظ فرهنگی به تصویر کشیده اند باید به صدای آنها گوش داد. اعتراض کردن به این موارد و یا نشان دادن معضلات ایرادی ندارد اما چیزی که من به آن اعتقاد دارم که در کنار این فیلمها باید باشد این است که دقت کنند آثار ساخته شده از این دست فقط طرح مسئله نکنند. آنها وظیفه دارند راه حل را نیز ارائه دهند. اگر کسی راه حل دارد میتواند وارد نقد و نشان دادن معضلات جامعه خود شود چرا که این گونه مشخص می شود وی نیت سیاه نمایی ندارد و نمیخواهد چهره کشور و مردم خود را در میان سایرین تخریب کند. اگر راه حلی نشان داده نشود و یا امیدی در آن وجود نداشته باشد تنها باعث آن میشود که حال مخاطب بد شود و آنها به دلیل حس بدی که پیدا کردهاند از سینما دور شوند.
* سینما تاثیر زیادی در بالا بردن روحیه مقاومت مردم در برابر صدام داشت/ با سینمای دفاع مقدس تجدید قوا میکردیم
_ در زمان هشت سال دفاع مقدس به وضوح میتوانستیم شاهد تاثیرات سینما بر روحیه مردم باشیم.
کاملاً همین طور است. سی سال قبل زمانی که صدام گفت میخواهد بیاید به تهران تجاوز کند و حملات خود را به کشورمان شروع کرد به وضوح عنوان کرد که از بمبهای شیمیایی استفاده خواهد کرد در چنین شرایطی جامعه جهانی سکوت کرد آنها میخواستند دربین مردم رعب و وحشت ایجاد کنند اما هنرمندان آن زمان همچون یک مارش نظامی هماهنگ توانستند روحیه جدیدی را در مردم پرورش دهند. سینما تاثیر بسیار زیادی در مقاومت مردم ایران در برابر دیوانهای همچون صدام داشت. بسیاری از دوستان ما که فیلمهای سینمایی را میدیدند میدانستند که دشمن ما آنقدرها هم که میگویند ضعیف نیست رزمندگان میدانستند که با یک تیر چهار نفر از دشمن نمیمیرند اما روحیهای که توسط این آثار در آنها به وجود میآمد میتوانست تاثیر خودرا بگذارد. ما توسط سینمای دفاع مقدس به نوعی تجدید قوا کردیم. سینمای ما در آن دوران شبیه یک مارش نظامی بود که روحیه مقاومت مردم را تقویت میکرد.
* سینما در دوران جنگ با زندگی مردم همراه بود
_ در همان اوایل جنگ شما در آثار خوبی حضور پیدا کردید که توانسته بود فروش خوبی هم داشته باشد وظیفه سینما در برابر افرادی که از سرزمین خود دفاع کردهاند چیست؟
همچنان سینما تنها بخشی از آنچه که در دفاع مقدس ساخته شده است را به تصویر کشیده بسیاری از رزمندگان همچنان رنجهای زیادی از آن دوران را در دل دارند که سینما باید با ظرافت به آن بپردازد تا آنها را به تصویر بکشد. در آن زمان بنده در فیلم سینمایی «گذرگاه» حضور داشتم آن زمان که بلیط سینما پانزده تومان بود این فیلم نزدیک به شانزده میلیون تومان فروخت. سینما با زندگی مردم همراه بود و مردم با آن احساس نزدیکی میکردند. مثلاً فیلم سینمایی «هراس» به کارگردانی شهریار بحرانی ساخته شد. قبل از ساخت این فیلم جلسهای گذاشته شد که صدام میخواهد تهران را شیمیایی کند و همه ما تصمیم گرفتیم که فیلمی بسازیم و به مردم آموزش دهیم که در چنین شرایطی چگونه برخورد کنند. سینما وظیفه دارد تا نشان دهد که بچههای ما در زمان جنگ با چه ابزاری در برابر دشمن تا دندان مسلح ایستادگی کردند. دهه اول انقلاب و روحیه انقلابی مردم همواره باعث شد تا در برابر حملات دشمن ایستادگی کنند.
به گزارش فارس، اردلان شجاع کاوه در حال حاضر مشغول به تمرین نمایشی به کارگردانی دکتر محسن معینی است که به زودی به روی صحنه تئاتر خواهد رفت.
منبع : فارس