آیا ضرر نصف لیوان شراب به بدن بیشتر است یا هشتاد ضربه شلاق؟ + جواب در ادامه
اساساً مکافاتها جهت بازدارندگی از جرم است و نه معامله. برای جلوگیری از ارتکاب است، نه این که مجرم بگوید من در هر حال میخواهم این جرم را انجام دهم، حال شما بگویید که چرا مکافاتش اینقدر سنگین است؟ اگر قانون وضع کردهاند که در صورت سبقت غیر مجاز، گواهینامه اخذ میشود، خودرو به پارکینگ فرستاده میشود، فلان مقدار جریمهی نقدی دارد، دردسر ترخیص و …، برای این است که سبقت غیر مجاز انجام نپذیرد. نه این که یک رانندهی از خود راضی و بیفرهنگ بگوید: من در هر حال دوست دارم سبقت غیر مجاز بگیرم و با جان خود و مردم بازی کنم، اما شما بگویید چرا چنین جریمههای سنگینی بر آن وضع نمودهاید؟! مثل این که مدتها در سایتها و وبلاگها میپرسیدند: چرا مکافات و زنای محصنه اینقدر سنگین است؟! خوب این مکافات را قرار دادهاند تا کسی مرتکب این عمل شنیع خانمان برانداز و جامعهسوز نشود. و بدیهی است که اگر جریمه سنگین نباشد، به هیچ وجه جنبهی بازدارندگی نخواهد داشت.
اگر بخواهند جرائم و جریمهها و مکافاتش را با این دیدگاه و مطابق میل و پسند مجرمین وضع و بررسی کنند، هیچ جریمهای نباید وضع شود و اگر وضع شود نیز هیچ ارزشی ندارد، هر کسی هر فسادی میکند و در نهایت بهایش را پرداخت مینماید.
ب –آنها با بیان چنین اعتراضاتی در قالب سؤال، قصد دیگری دنبال میکنند و پیام مستتر (پنهان) دیگری را نیز القا میکنند که عبارت است از: ۱- فردی و خصوصی قلمداد کردن دین. ۲- مادی دیدن دین.
ما که مادهگرا و ماتریالیسم نیستیم که همهی فواید و ضررها را اولاً شخصی و ثانیاً مربوط به بدن بدانیم. نوشیدن نصف لیوان یا حتی یک جرعه شراب، قمار بازی حتی به میزان یک ریال و…، همه در درجه اول شکستن حریم و حدود الهی و ضایع کردن دین خدا و حلال و حرام اوست که به مثابهی حذف همهی «باید و نباید»های الهی است که برای رشد، فایده و کمال انسان وضع شده است. و این حقوق و ضرورت رعایت آنها نیز فقط فردی نیست، بلکه به جامعه بر میگردد.
رواج یافتن منکر و فحشا، به ویژه شرب خمر و قمار، اگر چه اندک باشد و یا هیچ ضرر بدنی هم برای مرتکب نداشته باشد، مضرات فردی و اجتماعی بسیاری در عرصههای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و … وارد مینماید که اگر بخواهند به محاسبه بنشینند، حتی مکافات اعدام هم برای این نصف لیوان کم است، چه رسد به هشتاد ضربه شلاق. و این هشتاد ضربه را وضع کردهاند تا کسی مشروب ننوشد، اگر چه نصف لیوان. و اگر احیاناً کسی نوشید، تنبیه بدنی که آثار روانیاش بیشتر است بشود، تا هم خودش دیگر نخورد و هم دیگران بدین سو کشیده نشوند. پس اول ضرر شکستن حرمتها فقط به فرد بر نمیگردد و ثانیاً آثار سوء مترتبه فقط به بدن اختصاص ندارد که چنین قیاسی جایز باشد.
ج –امروزه حتی در کشورهای غربی که تولید، فروش، توزیع و مصرف مشروبات الکلی نه تنها جایز است، بلکه بخش اعظمی از اقتصاد و ساختار فرهنگی و نتایج سیاسی مطلوب آنان را حاصل میکند و چرخش اقتصادی کلیه هتلها، بارها، کازینوها، سواحل، و به طور کلی صنعت گردشگری و نیز شبکههای تلویزیونی و اینترنتی و … با همین مشروب است، به مضرات عمیق آن پی بردهاند، لذا محدودیتهای شدیدی قائل شدهاند. مثلاً در رانندگی.
در اغلب ایالات امریکا و به ویژه کانادا، اگر پلیس خودرویی را متوقف کند و در آن شیشه مشروبی ببیند که درش باز شده است، راننده را (که مصرف هم نکرده، بلکه از رفیقش گرفته تا به خانه ببرد) به شدت جریمه میکنند – چه رسد به این که نوشیده باشد. حال سؤال شود که آیا «باز بودن در یک شیشه مشروب» به آن شخص و بدنش بیشتر ضرر میرساند یا این جریمهی سنگین، که قطعاً نه تنها به جیب او ضرر است، بلکه اعصابش را نیز به هم میریزد؟!
د –مضرات شرابخواری یا قمار، فقط ضرر شخصی بدنی یا مالی نیست. اساساً چه بسا به کسی ضرر نکند و حتی فایدههایی نیز در بر داشته باشد. مثل این که گرم شود، سرگرم شود … و یا حتی فایدههای کلانتری داشته باشد، مثل این که مزارغ و باغهایی برای کشت گندم، جو، انگور و سیب برای شرابسازی و یا کازینوهای که ضمن ایجاد اشتغال، جذب گردشگر هم میکند. خوب ظاهر این امور همه فایده است، لذا خداوند متعال که خالق انسان و همه چیز است، در قرآن میفرماید که «ضرر مشروب از خیرش بیشتر است»، یعنی چه بسا خیرهایی هم داشته باشد، اما ضررش بیشتر است و از گناهان کبیره است، که البته پی بردن به این مضرات فردی و اجتماعی، فکر کردن میخواهد:
«یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما وَ یَسْئَلُونَکَ ما ذا یُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ» (البقره، ۲۱۹)
ترجمه: از تو حکم شراب و قمار را مىپرسند بگو در آن دو گناهى است بزرگ و منافعى است براى مردم اما اثر سوء آن دو در دلها بیش از منافع صورى آنها است و نیز از تو مىپرسند چه تعداد انفاق کنند؟ بگو حد متوسط را، خدا این چنین آیات را برایتان بیان مىکند تا شاید تفکر کنید.